Vanaf 1 januari 2025 start de Belastingdienst met volledige handhaving op schijnzelfstandigheid. Dit is een belangrijke ontwikkeling voor opdrachtgevers, zzp’ers en andere betrokkenen. Wat houdt dit in, en wat zijn de gevolgen voor uw situatie? Hieronder bieden we een overzicht van de belangrijkste punten.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer een zzp’er werkzaamheden uitvoert die feitelijk in loondienst zouden moeten plaatsvinden. In veel gevallen worden deze zzp’ers gezien als zelfstandigen, terwijl er in realiteit sprake is van een gezagsverhouding, verplichte persoonlijke arbeid en loon. Dit zijn de drie pijlers die een arbeidsovereenkomst definiëren.
Waarom nu volledige handhaving?
De handhaving van schijnzelfstandigheid is al jaren een punt van discussie. Het kabinet heeft eerder gekozen voor een terughoudend handhavingsbeleid om ruimte te bieden aan aanpassingen in de arbeidsmarkt. Echter, dit heeft geleid tot een toename van onzekerheid en onduidelijkheid voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers. Om deze problematiek aan te pakken, wordt vanaf 2025 een strenger handhavingsregime ingevoerd.
Wat zijn de belangrijkste wijzigingen?
- Volledige handhaving: Vanaf 2025 kunnen bedrijven die zzp’ers inzetten in situaties die lijken op loondienst, rekenen op controles, naheffingen en boetes van de Belastingdienst.
- Overgangsperiode: Het eerste jaar wordt gezien als een overgangsperiode. In deze periode worden er geen vergrijpboetes opgelegd, mits de betrokkenen aantoonbare inspanningen leveren om de arbeidsrelatie correct in te richten.
- Einde aan nieuwe modelovereenkomsten: De Belastingdienst keurt geen nieuwe modelovereenkomsten meer goed. Bestaande overeenkomsten blijven wel geldig tot hun einddatum, maar bieden geen garantie dat er geen sprake is van schijnzelfstandigheid.
- Nadruk op feitelijke arbeidsverhouding: De beoordeling zal niet alleen op papier gebaseerde afspraken betreffen, maar ook op de feitelijke uitvoering van de werkzaamheden.
Concrete criteria voor beoordeling
Op basis van de checklist voor beoordeling van arbeidsrelaties worden de volgende belangrijke criteria gehanteerd:
- Aard en duur van de werkzaamheden: Hierbij wordt gekeken naar de aard van de werkzaamheden en de duur van de samenwerking. Dit kan duiden op een arbeidsovereenkomst als deze een structureel karakter heeft.
- Werkwijze en werktijden: De mate waarin de opdrachtgever controle uitoefent op de werkzaamheden en de werktijden is een indicatie voor een gezagsverhouding.
- Inbedding in de organisatie: Als de werkzaamheden en de opdrachtnemer zijn ingebed in de organisatie van de opdrachtgever, kan dit wijzen op een dienstverband.
Beschrijvingen en weging
De beoordeling van deze criteria is niet zwart-wit en vereist een gedetailleerde onderbouwing. Opdrachtgevers en opdrachtnemers worden geadviseerd om deze onderbouwingen zorgvuldig vast te leggen als voorbereiding op eventuele controles. Het gebruik van checklists kan hierbij helpen om de risico’s te inventariseren en de arbeidsrelaties beter in kaart te brengen.
Wat betekent dit voor u?
Als opdrachtgever of zzp’er is het belangrijk om voorbereid te zijn op de komende veranderingen. Dit betekent:
- Inventariseren: Analyseer de huidige arbeidsrelaties. Zijn er zzp’ers werkzaam in een setting die lijkt op loondienst? Zo ja, bekijk de risico’s en mogelijke maatregelen.
- Heldere contracten: Zorg dat overeenkomsten tussen opdrachtgevers en zzp’ers goed gedocumenteerd zijn en overeenkomen met de feitelijke werksituatie.
- Informatievoorziening: Informeer uzelf over de overgangsperiode en de stappen die u kunt ondernemen om boetes en naheffingen te voorkomen.
Voorbereiden op de toekomst
Met deze ontwikkelingen staan bedrijven en zzp’ers voor grote uitdagingen. Het is belangrijk om de arbeidsrelaties te evalueren en waar nodig aan te passen om compliant te zijn met de nieuwe regelgeving. Een proactieve aanpak voorkomt verrassingen en zorgt voor een toekomstbestendige samenwerking.
Er zijn twee hulpmiddelen van het ministerie van SZW beschikbaar om te controleren of er sprake is van schijnzelfstandigheid:
Heeft u vragen of wilt u ondersteuning bij dit onderwerp? Neem contact met ons op voor een advies op maat.
